Tại khu vực tỉnh Đắk Lắk cũng như các tỉnh Tây Nguyên khác, có rất nhiều Nhà máy Thủy điện đã vận hành nên trong thời gian gần đây, khi các nguồn từ điện mặt trời, điện gió đồng loạt đi vào vận hành thì hầu hết đã mang tải ở mức cao.Trong khi một số đường dây 110kV liên tỉnh giữa Đắk Lắk- Gia Lai, giữa Đắk Lắk – Đắk Nông một số thời điểm đã vận hành với mức mang tải 100% công suất cho phép. Do đó, khi vận hành đường dây 110kV, đặc biệt là trong trường hợp theo sơ đồ kết dây không cơ bản sẽ gặp một phải trở ngại lớn.
Trao đổi với lãnh đạo của PC Đắk Lắk cho biết, khi phải ngừng vận hành, cắt điện một đường dây bất kỳ trong khu vực thì đơn vị quản lý vận hành phải tính toán lại biểu đồ, huy động công suất toàn bộ các Nhà máy điện trong khu vực để tránh quá tải lưới điện. Việc này đối với các Nhà máy Thủy điện thì thực hiện tương đối thuận lợi nhưng đối với các Nhà máy Điện mặt trời, Điện gió lại rất khó khăn.
Dự án điện mặt trời tại tỉnh Đắk Lắk
Các dự án NLTT hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn năng lượng sơ cấp và không dự báo chính xác trước được. Ngoài ra, do lưới điện thường xuyên vận hành mang tải ở mức cao nên khi xảy ra sự cố trên một phần tử (đường dây, nhà máy điện) thì nguy cơ gây mất ổn định lưới điện, mất điện trên diện rộng là rất lớn.
Ngoài ra, đối với lưới điện trung, hạ áp thì việc đưa các nguồn điện mặt trời mái nhà (ĐMTMN) vào vận hành phân tán, rải đều trên tất cả các khu vực và ở mức công suất phù hợp (tương đương với phụ tải) thì rất thuận lợi trong công tác vận hành. Tuy nhiên, khi các dự án ĐMTMN phát triển nhiều, công suất lớn hơn phụ tải tiêu thụ thì các xuất tuyến trung áp sẽ phát ngược công suất lên lưới điện 110kV. Lúc đó, mỗi xuất tuyến này sẽ trở thành một “nhà máy điện”.
Như vậy, gần 80 xuất tuyến trung áp trên lưới điện thì Đắk Lắk sẽ tương ứng với 80 “nhà máy điện” được đưa vào vận hành với tổng công suất đến cuối năm 2020 dự kiến đạt khoảng 500MW. Đây thực sự sẽ là một thách thức không nhỏ trong công tác điều độ, vận hành lưới điện.
Bên cạnh đó, nguy cơ quá tải cục bộ đường dây, máy biến áp khi có sự thay đổi sơ đồ kết dây do sự cố hoặc cắt điện công tác làm thay đổi phân bố công suất trên lưới điện… rất lớn. Ngoài ra, hiện nay tại cấp điều độ phân phối chưa có công cụ dự báo, truy xuất số liệu theo thời gian thực và điều chỉnh công suất đối với các nguồn ĐMTMN nên cũng gây rất nhiều khó khăn trong công tác vận hành lưới điện.
Với đặc điểm công suất phát hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn năng lượng sơ cấp mang tính bất định, khó dự báo thì công tác vận hành lưới điện hiện nay và trong thời gian tới thực sự là một thách thức rất lớn. Do vậy, việc đưa vào vận hành các nguồn NLTT cần tuân thủ một số quy định nghiêm ngặt về kỹ thuật, tính toán để không gây quá tải lưới điện. Mặt khác, các chủ đầu tư cần phối hợp chặt chẽ với ngành điện trong việc thoả thuận kỹ thuật, thử nghiệm hoặc nghiệm thu trước khi đóng điện vận hành.