Một xét nghiệm máu mới có thể phát hiện hơn 50 loại ung thư đã được các nhà nghiên cứu tiết lộ trong nghiên cứu mới nhất nhằm mang lại hy vọng phát hiện ung thư sớm.
Xét nghiệm dựa trên DNA bị bong ra từ các khối u và được tìm thấy lưu thông trong máu. Cụ thể, xét nghiệm này tập trung vào các thay đổi hóa học đối với DNA, được gọi là các mẫu methyl hóa.
Các nhà nghiên cứu cho biết, xét nghiệm không chỉ cho biết ai đó bị ung thư mà còn có thể chỉ ra loại ung thư mà họ mắc phải.
Bác sĩ Geoffrey Oxnard thuộc Viện Ung thư Boston Williams Dana - Farber, trường đại học Y Harvard cho biết, xét nghiệm này hiện đang được khám phá trong các thử nghiệm lâm sàng.
Tế bào ung thư tuyến tụy. Hệ thống dựa trên AI đã phát hiện 63% ung thư tuyến tụy giai đoạn I và 100% ở giai đoạn IV trong nghiên cứu. (Ảnh: Alamy stock)
Trong bài viết trên tạp chí Annals of Oncology, nhóm nghiên cứu tiết lộ cách kiểm tra được phát triển bằng thuật toán Machine learning - một loại trí tuệ nhân tạo, thu thập mẫu trong dữ liệu và phân loại.
Ban đầu, nhóm nghiên cứu đã cung cấp cho hệ thống dữ liệu các mẫu methyl hóa DNA từ nhiều mẫu máu lấy từ hơn 2.800 bệnh nhân, trước khi bổ sung thêm với dữ liệu từ 3.052 người tham gia, 1.531 người trong số họ bị ung thư và 1.521 người không bị ung thư. Từ đó, hệ thống sắp xếp các mẫu thành các nhóm dựa trên mẫu methyl hóa, rồi phản ánh đó là loại ung thư nào.
Tiếp đó, nhóm nghiên cứu đã thử nghiệm hệ thống được đào tạo trên một bộ mẫu khác từ 1.264 cá nhân, khoảng một nửa trong số họ bị ung thư. Kết quả cho thấy tỉ lệ mà hệ thống xác định sai trường hợp nhiễm ung thư chiếm chưa tới 1%. “Vấn đề thực sự quan trọng là bạn không nên nói bạn bị ung thư với những bệnh nhân không bị ung thư”, ông Oxnard bổ sung.
Khi xác định người mắc ung thư, nhóm nghiên cứu nhận thấy rằng, qua hơn 50 loại ung thư khác nhau, hệ thống đã phát hiện chính xác rằng căn bệnh này có mặt 44% thời gian - mặc dù nhóm nghiên cứu nhấn mạnh rằng con số có thể khác nhau nếu xét nghiệm được sử dụng sàng lọc dân số nói chung, thay vì những người được biết là bị ung thư.
Phát hiện càng sớm thì cơ hội chữa khỏi bệnh càng cao. Nhìn chung, 18% những người bị ung thư phát hiện bệnh ở giai đoạn I, nhưng có tới 93% những người bị ung thư khi phát hiện đã ở giai đoạn IV.
Nhóm nghiên cứu cho biết, phương pháp mới để sàng lọc các bệnh ung thư khó phát hiện cho kết quả khả quan. Ví dụ, hệ thống xác định chính xác 63% những người mắc ung thư tuyến tụy giai đoạn I, tăng lên 100% ở giai đoạn IV.
Nhóm nghiên cứu phát hiện thêm rằng hệ thống này có thể xác định rõ loại ung thư. Đối với 96% mẫu máu được coi là có biểu hiện ung thư, xét nghiệm có thể đưa ra dự đoán về việc mô ung thư bắt nguồn từ đâu, đặc biệt 93% những dự đoán này là chính xác.
Tiến sĩ David Crosby, Cancer Research UK cho biết, việc phát hiện ung thư ở giai đoạn đầu rất quan trọng vì chúng dễ dàng điều trị hơn. "Mặc dù thử nghiệm này vẫn còn ở giai đoạn phát triển ban đầu, nhưng kết quả thu được rất đáng khích lệ", ông nói. Tuy nhiên, cần thêm một vài nghiên cứu khác để kiểm chứng khả năng phát hiện ung thư sớm cũng như cần tìm hiểu cách phương pháp này hoạt động trong môi trường sàng lọc ung thư thực sự.