Ngày 16/10, Bộ Xây dựng phối hợp với UBND thành phố Hà Nội tổ chức tọa đàm chính sách “Giải pháp thúc đẩy công trình xanh, giao thông xanh hướng tới mục tiêu phát triển bền vững”.
Phát biểu tại tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, công trình xanh và giao thông xanh là những vấn đề luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm chỉ đạo. Số lượng công trình xanh và phương tiện giao thông xanh liên tục phát triển trong năm 2024 và năm 2025. Đến hết quý III/2025, cả nước đã có trên 600 công trình xanh, với tổng diện tích sàn xây dựng gần 17 triệu m2… đóng góp quan trọng vào nền kinh tế xanh và phát triển bền vững.
Hiện cả nước có 183.240 ô tô con điện và 974 xe buýt điện đang lưu hành. Hai địa phương dẫn đầu là Hà Nội với 38.445 ô tô con điện, 317 xe buýt điện và TPHCM với 38.444 ô tô con điện, 507 xe buýt điện. Đà Nẵng, Hải Phòng, Thanh Hóa, Khánh Hòa… cũng đang ghi nhận sự gia tăng mạnh mẽ, đóng góp quan trọng vào việc phát triển nền kinh tế xanh và bền vững.
Mặc dù vậy, quá trình phát triển công trình xanh và giao thông xanh còn nhiều khó khăn, với rất nhiều rào cản. Đó là cơ chế chính sách chưa nhất quán, tiếp cận nguồn tài chính xanh vẫn gặp khó, hay áp lực từ chi phí đầu tư ban đầu cho chuyển đổi xanh. Vì thế, sự hợp tác giữa các doanh nghiệp đầu tư và doanh nghiệp tư vấn, đào tạo để “đi xa cùng nhau” trong bối cảnh hiện nay đang được khuyến khích, thúc đẩy.
Quang cảnh tọa đàm
Ông Lê Trung Thành, Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng) chia sẻ, chính sách pháp luật để phát triển công trình xanh và giao thông xanh khá đầy đủ. Gần đây, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 21/2025/QĐ-TTg quy định tiêu chí môi trường và việc xác nhận dự án đầu tư thuộc danh mục phân loại xanh. Những dự án này sẽ được ưu đãi trong các cấp tín dụng, vay vốn. Việc phân biệt công trình xanh và giao thông xanh là bước “nhận diện” quan trọng để có chính sách ưu đãi đi kèm, giúp tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải để giải quyết hai vấn đề quan trọng: giảm ô nhiễm môi trường và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Công trình xanh là một bộ phận quan trọng của kinh tế xanh trong lĩnh vực xây dựng - đô thị vì phát triển công trình xanh sẽ góp phần giảm tiêu thụ năng lượng, nước, vật liệu và giảm phát thải CO2; thúc đẩy sản xuất và sử dụng vật liệu xanh, vật liệu tái chế; nâng cao hiệu quả sử dụng đất đô thị và chất lượng môi trường sống.
Giao thông xanh thuộc nhóm giải pháp giảm phát thải trong lĩnh vực vận tải, là trụ cột của kinh tế xanh trong hạ tầng – năng lượng – giao thông, giúp chuyển dịch cơ cấu năng lượng và phát thải của nền kinh tế, đóng góp trực tiếp vào mục tiêu tăng trưởng xanh.
Theo ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội nhà thầu xây dựng Việt Nam, hiện công trình đạt chứng chỉ xanh được ưu đãi về tín dụng. Do đó, Bộ Xây dựng nên nghiên cứu, đề xuất chính sách ưu đãi về giá đất cho khu đô thị xanh, công trình xanh. Đồng thời, ban hành hướng dẫn, tập huấn cho các nhà thầu nắm rõ về việc muốn xây dựng công trình xanh phải làm gì và chi phí xây dựng công trình xanh sẽ ở mức nào.
Ông Nguyễn Hồng Hải, Viện trưởng Viện Khoa học công nghệ xây dựng cho rằng, vướng mắc lớn trong phát triển công trình xanh là chi phí đầu tư ban đầu cao. Cùng với đó là đội ngũ chuyên gia, cán bộ tư vấn công trình xanh còn hạn chế, cơ chế chính sách khi áp dụng vào thực tiễn còn nhiều vướng mắc.
Trong khi đó, ông Luyện Văn Phương, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội nhận định, chính sách phát triển công trình xanh chủ yếu là khuyến khích, chưa có ưu đãi cụ thể. Để triển khai hiệu quả, ông Luyện Văn Phương kiến nghị Bộ Xây dựng nghiên cứu xây dựng, ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn cùng lộ trình, mục tiêu cụ thể để phát triển công trình xanh và "giao khoán" cho các địa phương.
Phát triển công trình xanh sẽ góp phần giảm tiêu thụ năng lượng, nước, vật liệu và giảm phát thải CO2; thúc đẩy sản xuất và sử dụng vật liệu xanh...
Ông Tạ Đức Bình, đại diện Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) chia sẻ, Ngân hàng Thế giới ước tính, Việt Nam sẽ cần khoảng 368 tỷ USD vào năm 2040 để đạt mục tiêu giảm phát thải ròng về 0. Nhu cầu tài chính khổng lồ này đi kèm thách thức về huy động vốn và xây dựng năng lực đổi mới, hạ tầng sản xuất và đào tạo nhân lực.
Theo ông Tạ Đức Bình, Việt Nam cần nhanh chóng hoàn thiện hệ sinh thái đầu tư xanh toàn diện, bao gồm cả khung pháp lý, cơ chế ưu đãi hấp dẫn và năng lực giám sát minh bạch, đặt nền móng cho tương lai phát triển bền vững và thịnh vượng.
Sau khi lắng nghe ý kiến của các đại biểu, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh nhấn mạnh, phát triển công trình xanh và giao thông xanh là hai cấu phần quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế xanh. Hai lĩnh vực này không chỉ góp phần giảm phát thải khí nhà kính, tiết kiệm tài nguyên mà còn thúc đẩy đổi mới công nghệ, nâng cao năng suất lao động, chất lượng sống và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh chia sẻ, mục tiêu của Bộ Xây dựng là đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất; tháo gỡ các điểm nghẽn để đẩy nhanh phát triển công trình xanh và giao thông xanh. Đồng thời, từng bước hoàn thiện khung pháp lý theo hướng hiện đại, tiếp cận thông lệ quốc tế, phù hợp với thực tiễn phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới. Bộ Xây dựng sẽ sớm ban hành bộ tiêu chí về công trình xanh trong thời gian tới.