Theo kỹ sư Nguyễn Văn Bình, Viện Nghiên cứu Cơ khí, năm 2019, anh cùng cộng sự đã chế tạo thành công hệ thống hấp rác thải y tế không tạo chất thải thứ phát gồm dioxin và furan. Hệ thống này có năng suất từ 4.000 - 4.500kg rác/ngày, không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao, mà còn góp phần bảo vệ môi trường.
Anh Bình chia sẻ, chất thải y tế lây nhiễm có nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe cộng đồng và môi trường nếu không được loại bỏ các đặc tính nguy hiểm như lây nhiễm, truyền bệnh. Hiện nay trên thế giới và trong nước đang sử dụng hai công nghệ chính để xử lý rác thải y tế lây nhiễm, đó là công nghệ đốt và công nghệ không đốt. Ở các nước phát triển, công nghệ không đốt đã thay thế hoàn toàn cho công nghệ đốt. Tuy nhiên, nước ta hiện vẫn đang sử dụng lò đốt để xử lý rác thải y tế nguy hại.
Quá trình tiêu hủy rác thải y tế bằng công nghệ đốt bộc lộ nhiều nhược điểm, điển hình như sản sinh chất thải thứ phát là dioxin và furan - đây là những độc tố ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe con người và môi trường. Vì vậy, việc áp dụng các công nghệ không đốt hay công nghệ xử lý rác thải y tế bằng nhiệt hấp là bước xử lý rác thải hiệu quả trước khi chôn lấp bởi không gây hại đến môi trường, phù hợp với xu hướng chung hiện nay trên thế giới.
Hệ thống xử lý rác thải y tế bằng phương pháp hấp nhiệt ướt
Hấp tiệt trùng được diễn ra trong một thiết bị có tên là nồi hấp tiệt trùng, hoạt động dựa vào nhiệt độ, áp suất lớn để mọi vi khuẩn và vi sinh vật bị loại bỏ hoàn toàn. Buồng hấp được thiết kế đặc biệt, có thể chịu được nhiệt độ và áp suất lớn.
Cụ thể, về quy trình xử lý, hệ thống được chế tạo gồm nồi hấp dung tích 9.000 lít, nồi hơi 480 lít và tủ điều khiển hệ thống. Rác y tế được chuyển vào nồi hấp khử trùng với ba công đoạn (chân không, nạp hơi nước và áp suất nhiệt độ cao) khử trùng từ 135 độ C trở lên. Thời gian 40 phút cho 700kg rác.
Hơi nước bão hòa ở nhiệt độ cao giúp khử toàn bộ vi trùng, vi khuẩn, tác nhân gây bệnh trong rác thải. Quá trình này không gây mùi, không phát sinh chất dioxin và furan như phương pháp đốt thông thường. Thành phẩm sau xử lý là rác thải vô trùng, không có khả năng lây nhiễm ngoài môi trường.
Toàn bộ quá trình xử lý được vận hành tự động, khi hết thời gian khử trùng, rác được làm nguội và nghiền nhỏ kích thước khoảng 2 - 3 cm, ép thành bánh, sau đó tiến hành chôn lấp.
Hệ thống hấp khử trùng trên đã được áp dụng thực tế tại Công ty CP Vật tư thiết bị môi trường 13. Sau hai tháng lắp đặt, khảo nghiệm, kết quả cho thấy, hệ thống mới vận hành ổn định, các xét nghiệm vi sinh rác thải y tế sau khi được xử lý bằng hệ thống mới đạt kết quả theo yêu cầu của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương.
Ông Tống Việt Dũng, Phó Giám đốc Công ty CP Vật tư thiết bị môi trường 13 cho biết, hệ thống có nhiều ưu điểm, chất lượng tương đương sản phẩm nhập khẩu của GK-MOSS Mỹ. Chất lượng rác thải xử lý tương đương nhưng thời gian xử lý rác rút ngắn xuống chỉ còn khoảng 80% - 85%, năng suất tăng lên khoảng 15 - 20% so với công nghệ hấp khử trùng của các hãng hàng đầu thế giới. Đặc biệt, hệ thống của nước ngoài trị giá gấp khoảng 3 lần so với hệ thống do đơn vị trong nước chế tạo.