Hiện nay, công tác quản lý an toàn thực phẩm thủy sản nuôi được triển khai qua các khâu từ nuôi trồng, thu hoạch, vận chuyển đến chế biến và tiêu thụ. Trong đó, hai mặt hàng chủ lực của thủy sản nuôi rất được quan tâm là cá tra và tôm.
Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường cho biết, trong 8 tháng năm 2023, số lô hàng cá tra xuất khẩu bị cảnh báo đã giảm so với cùng kỳ năm 2022; tuy nhiên, có 10 lô hàng cá tra bị cảnh báo, trong đó 4 mẫu cảnh báo chỉ tiêu chất lượng, 4 mẫu cảnh báo vi sinh, 2 mẫu cảnh báo nhãn sản phẩm và sai thông tin.
Với mặt hàng tôm, số lô hàng xuất khẩu bị cảnh báo trong thời gian trên đã tăng 92% so với cùng kỳ năm 2022, với 25 lô cảnh báo. Trong số này có 20 lô bị cảnh báo chỉ tiêu hóa chất, kháng sinh; 4 lô cảnh báo chỉ tiêu bệnh thủy sản; 1 lô chỉ tiêu vi sinh. Các lô hàng tôm bị cảnh báo nhiều ở các thị trường Nhật Bản (12 lô); Liên minh châu Âu (7 lô); Úc (4 lô); Hàn Quốc (2 lô).
Tăng cường kiểm soát chất lượng, đảm bảo an toàn thực phẩm thủy sản nuôi
Để tăng cường công tác kiểm soát chất lượng, an toàn thực phẩm thủy sản nuôi, trong đó có cá tra và tôm, Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường yêu cầu cần chú ý trong từng khâu sản xuất. Cụ thể, đối với khâu nuôi, cần thúc đẩy phát triển vùng nuôi; đầu tư công nghệ nuôi hiện đại, tăng năng suất để hoàn thiện kiểm soát chuỗi sản xuất, chế biến và xuất khẩu. Tiếp tục tuyên truyền nâng cao nhận thức của người nuôi; trong đó tăng cường tập huấn, hướng dẫn người nuôi áp dụng các quy trình nuôi cá tra an toàn thực phẩm, an toàn dịch bệnh và có trách nhiệm, bền vững như: VietGAP, ASC, MSC, GlobalGAP…
Các cơ quan quản lý nuôi trồng thủy sản địa phương cần rà soát, cấp mã số nhận diện ao nuôi; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc lưu thông, mua bán, sử dụng chế phẩm xử lý, cải tạo môi trường nuôi trồng thủy sản; sử dụng hóa chất, kháng sinh trong nuôi trồng thủy sản và xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định của pháp luật; tổ chức giám sát, cảnh báo sớm dịch bệnh trên thủy sản nuôi để kịp thời khuyến nghị và hướng dẫn người nuôi phòng, điều trị bệnh hiệu quả.
Đối với công đoạn chế biến, cần tăng cường đầu tư công nghệ chế biến, gia tăng giá trị, đáp ứng nhu cầu của các nước nhập khẩu. Rà soát các chương trình quản lý chất lượng an toàn thực phẩm theo chứng nhận an toàn thực phẩm (HACCP), đặc biệt là chế độ tự kiểm tra, thẩm tra của doanh nghiệp đối với các cơ sở cung cấp nguyên liệu, bán thành phẩm cho việc chế biến, xuất khẩu. Thiết lập chuỗi sản xuất, chế biến, xuất khẩu đáp ứng quy định thị trường (thiết lập điều kiện cơ sở sản xuất ban đầu, tiêu chuẩn nguyên liệu, kiểm tra, giám sát các cơ sở chế biến đảm bảo an toàn thực phẩm). Chủ động nghiên cứu, nắm bắt các thủ tục, cập nhật quy định của thị trường để giảm thiểu rủi ro trong quá trình xuất khẩu.