Theo thông tin tại tọa đàm, xung đột quốc tế và ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đã tác động trực tiếp đến việc đứt gãy chuỗi cung ứng sản xuất và tiêu dùng toàn cầu; nguyên vật liệu đầu vào phục vụ cho sản xuất như xăng dầu, phân bón, thức ăn chăn nuôi tăng cao. Bên cạnh đó, ảnh hưởng của biến đổi khí hậu (hạn hán, lũ lụt, xâm nhập mặn...) cũng gây khó khăn cho ngành sản xuất nông nghiệp.
Trong bối cảnh đó, tại Việt Nam, sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản tiếp tục thể hiện rõ vai trò quan trọng trong nền kinh tế, bảo đảm nguồn cung lương thực, thực phẩm, khẳng định vị trí là nước xuất khẩu nông sản hàng đầu, đóng vai trò quan trọng trong bảo đảm an ninh lương thực toàn cầu. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tích đạt được, nông nghiệp Việt Nam vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn, hạn chế cần khắc phục. Cụ thể như: phát triển thiếu bền vững; giá vật tư đầu vào cho sản xuất nông nghiệp ở mức cao; thị trường thu hẹp, một số thị trường truyền thống gặp khó khăn; việc nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nguồn nhân lực chất lượng cao chưa tạo được đột phá phát triển. Nhiều loại giống cây trồng, vật nuôi, vật tư đầu vào còn phụ thuộc vào nhập khẩu.
Quang cảnh tọa đàm
Hơn nữa, các chuyên gia, nhà quản lý nông nghiệp cũng chỉ ra một số thách thức đối với ngành nông nghiệp Việt Nam gồm: chất lượng nông sản xuất khẩu chưa đồng đều, thiếu ổn định; tỷ lệ nông sản sản xuất theo các tiêu chuẩn bền vững, tiêu chuẩn xanh, giảm phát thải còn rất hạn chế trong khi các yêu cầu của các nước nhập khẩu ngày càng khắt khe. Tổ chức sản xuất chuyển đổi chậm, vẫn chủ yếu là hộ sản xuất quy mô nhỏ, thiếu bền vững khi xu hướng tăng đầu vào để nâng cao năng suất và phòng, chống dịch bệnh phức tạp còn khá phổ biến. Tỷ lệ sản phẩm xuất khẩu ở dạng thô, sơ chế chiếm chủ yếu, giá xuất khẩu thấp hơn các sản phẩm cùng loại so với nhiều nước khác; năng lực chủ động và khả năng thương thuyết trong thương mại quốc tế, năng lực phân tích thông tin và dự báo thị trường vẫn còn nhiều hạn chế. Đáng chú ý, cơ sở hạ tầng thương mại, logistics, giao thông vận tải hiện chưa không đồng bộ và không đáp ứng được nhu cầu nội địa. Việt Nam vẫn thiếu các trung tâm kết nối nông sản tại các vùng miền, thiếu hệ thống kho ngoại quan và trung tâm hậu cần phục vụ xuất khẩu. Các trung tâm logistics kết nối Việt Nam với quốc tế chưa được đầu tư, xây dựng đúng mức.
Các đại biểu tham dự tọa đàm cùng nhấn mạnh vai trò quan trọng của các chính sách của Chính phủ, Bộ, ngành trong việc làm gia tăng khả năng phát triển, năng lực cạnh tranh và ứng dụng khoa học công nghệ vào nông nghiệp. Mặt khác, các chuyên gia còn đánh giá cao việc hội nhập kinh tế quốc tế, giúp mang lại nhiều cơ hội trong xuất khẩu với các mặt hàng chiến lược như lúa gạo, cà phê, thủy sản, rau quả.
Các đại biểu thống nhất rằng, sự phát triển ngày càng mạnh mẽ của khoa học công nghệ trong bối cảnh hội nhập với việc ứng dụng nền tảng số sẽ đem lại nhiều cơ hội cho chuyển đổi chuỗi giá trị nông sản Việt Nam, góp phần phát triển bền vững nông nghiệp Việt Nam.