Điểm mới trong quản lý chất thải rắn sinh hoạt tại Việt Nam

Thứ năm, 29/7/2021 | 12:18 GMT+7
Luật Bảo vệ môi trường 2020 đã quy định rõ về chi phí thu gom vận chuyển, xử lý ô nhiễm, cải tạo môi trường bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH). Mới đây, những quy định này đã được đề cập lại tại đề án Tăng cường năng lực quản lý CTRSH tại Việt Nam, trong đó nhấn mạnh về mức thu, thuế, phí, vay vốn đối với cá nhân, doanh nghiệp trong xử lý CTRSH.

Trong thời gian tới Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) sẽ ban hành tiêu chí chính thức về công nghệ xử lý CTRSH; hướng dẫn mô hình xử lý CTRSH tại đô thị và nông thôn; hướng dẫn phương pháp định giá dịch vụ xử lý CTRSH; quy định định mức kinh tế, kỹ thuật về thu gom, vận chuyển và xử lý CTRSH; hướng dẫn kỹ thuật về phân loại CTRSH.

Theo đó, UBND cấp tỉnh quy định chi tiết về quản lý CTRSH của hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn; quy định giá cụ thể đối với dịch vụ thu gom, vận chuyển và xử lý CTRSH; quy định cụ thể hình thức và mức kinh phí hộ gia đình, cá nhân phải chi trả cho công tác thu gom, vận chuyển và xử lý CTRSH dựa trên khối lượng hoặc thể tích chất thải đã được phân loại. Thực hiện giao đất kịp thời để triển khai xây dựng và vận hành khu xử lý CTRSH trên địa bàn; bố trí kinh phí cho việc đầu tư xây dựng, vận hành hệ thống thu gom, lưu giữ, trung chuyển, vận chuyển và xử lý CTRSH trên địa bàn.

Đáng lưu ý, Bộ TN&MT sẽ không khuyến khích cơ sở xử lý CTRSH có quy mô nhỏ, công nghệ lạc hậu trên địa bàn cấp xã; không khuyến khích sử dụng công nghệ chôn lấp CTRSH, trừ trường hợp đặc thù do Thủ tướng Chính phủ quyết định. Cũng như sẽ có quy định ưu đãi về thuế, phí, vay vốn đối với các hoạt động xây dựng cơ sở tái chế, xử lý CTRSH phù hợp. Việc này giúp thúc đẩy các hoạt động xã hội hóa trong công tác quản lý CTRSH hiện nay, đặc biệt là thu hút các nhà đầu tư tham gia công tác thu gom, xử lý CTRSH với công nghệ hiện đại, thân thiện với môi trường.

Không khuyến khích cơ sở xử lý CTRSH có quy mô nhỏ, công nghệ lạc hậu

Để củng cố thêm cho đề án Tăng cường năng lực quản lý CTRSH tại Việt Nam, Bộ TN&MT đã đưa ra 13 nhiệm vụ ưu tiên. Đó là, hoàn thiện cơ chế, chính sách và pháp luật về quản lý CTRSH; rà soát, xây dựng, hoàn thiện và lồng ghép nội dung các quy hoạch quản lý chất thải rắn cấp vùng vào Quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia.

Rà soát, sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện các quy định về quản lý chất thải phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương; rà soát, xây dựng, hoàn thiện và lồng ghép nội dung các quy hoạch quản lý chất thải rắn địa phương vào quy hoạch tỉnh.

Xây dựng, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật môi trường trong việc xử lý chất thải theo hướng tiệm cận với các nước tiên tiến, hiện đại và phù hợp với điều kiện Việt Nam; rà soát, bổ sung, hoàn thiện các định mức kinh tế kỹ thuật về thu gom, vận chuyển và xử lý CTRSH.

Nghiên cứu, đề xuất bổ sung, hoàn thiện các giải pháp phát triển thị trường tiêu thụ các sản phẩm từ hoạt động tái chế, tái sử dụng CTRSH nhằm thúc đẩy nền kinh tế tuần hoàn.

Xây dựng kế hoạch triển khai, huy động các nguồn ngân sách và xã hội hóa để xử lý ô nhiễm, cải tạo môi trường tại các bãi chôn lấp đã đóng cửa, các bãi chôn lấp CTRSH không hợp vệ sinh, các bãi chôn lấp chất thải tự phát.

Đầu tư mới hoặc chuyển đổi công nghệ của các cơ sở xử lý CTRSH sang công nghệ xử lý chất thải có kết hợp với thu hồi năng lượng tại thành phố Hà Nội, TPHCM, thành phố Đà Nẵng, thành phố Cần Thơ.

Thí điểm áp dụng việc thu giá dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH theo khối lượng hoặc thể tích chất thải tại thành phố Hà Nội và TPHCM làm cơ sở nhân rộng trên toàn quốc.

Tuyên truyền nâng cao nhận thức và trách nhiệm cộng đồng về quản lý CTRSH.

Rà soát, đánh giá, biên soạn và đưa vào nội dung giáo dục về môi trường, trong đó có nội dung về quản lý CTRSH vào chương trình của các cấp học.

Xây dựng cập nhật và tích hợp cơ sở dữ liệu về quản lý CTRSH vào hệ thống cơ sở dữ liệu môi trường.

Ứng dụng công nghệ thông tin trong thu gom và vận chuyển nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý CTRSH, áp dụng thí điểm tại một số thành phố.

Xây dựng và triển khai các mô hình cộng đồng tự quản tham gia quản lý CTRSH.

Rà soát, sửa đổi, bổ sung hoàn thiện chính sách hỗ trợ đầu tư, tín dụng, và khuyến khích các thành phần kinh tế tư nhân tham gia đầu tư xây dựng và quản lý vận hành cơ sở xử lý chất thải rắn theo hình thức đối tác công - tư.

Mộc Trà (T/H)