Dự án SAFE được Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp (FAO) tại Việt Nam giới thiệu, nhằm góp phần kiểm soát buôn bán trái phép động vật hoang dã và dịch bệnh từ động vật hoang dã; áp dụng thực hành tốt theo chuỗi giá trị và sản xuất sản phẩm động vật. Giúp tăng cường năng lực điều phối giữa các bên liên quan của Chính phủ (Bộ Y tế, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công Thương...) và các bên liên quan trong khu vực công - tư tham gia vào chuỗi giá trị động vật hoang dã, cũng như sự tham gia của khu vực tư nhân trong kiểm soát dịch bệnh sử dụng phương pháp tiếp cận “Một sức khỏe”, từ đó tăng cường, mở rộng hơp tác với khu vực và quốc tế về “Một sức khỏe”.
Thông tin tại hội thảo cho thấy, những năm gần đây, thế giới đang phải đương đầu với nguy cơ xuất hiện và lan truyền của các bệnh truyền nhiễm mới nổi hoặc tái bùng phát ở người, vật nuôi và động vật hoang dã. Những bệnh này xuất phát từ mối tương tác con người - động vật - hệ sinh thái và có khả năng gây hậu quả khôn lường đối với sức khỏe con người, sinh kế, sự phát triển kinh tế và nhiều vấn đề khác.
Theo Tổ chức Y tế thế giới, có khoảng 70% bệnh truyền nhiễm nguy hiểm mới nổi ở người có nguồn gốc từ động vật. Trong đó, đại dịch Covid-19 là điển hình của bệnh lây truyền từ động vật hoang dã sang động vật và sang người. Qua đây, Tổ chức cảnh báo rủi ro từ tiêu thụ thịt thú rừng và buôn bán động vật hoang dã đến an ninh y tế toàn cầu.
Hội thảo khởi động và lập kế hoạch thực hiện dự án SAFE tại Việt Nam
Phát biểu tại hội thảo, ông Vũ Thanh Liêm, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, dự án SAFE do EU tài trợ, Văn phòng Phòng chống ma túy và tội phạm của Liên Hợp Quốc (UNODC) chủ trì, các đối tác đồng thực hiện gồm Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) và FAO. Tại Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thông qua Cơ quan thẩm quyền quản lý Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES) làm chủ dự án và Vụ Hợp tác quốc tế/Văn phòng điều phối “Một sức khỏe” là cơ quan phối hợp nhằm huy động điều phối đa ngành.
Theo Phó Giám đốc CITES Vương Tiến Mạnh, dự án có sử dụng phương pháp tiếp cận “Một sức khỏe”, huy động đa ngành, đa cơ quan Chính phủ trong công tác kiểm soát và ngăn chặn buôn bán động vật hoang dã trong nước và xuyên biên giới. Dự án kêu gọi các cơ quan quản lý Chính phủ có liên quan cùng tham gia vào quá trình rà soát chính sách và cơ chế quản lý động vật hoang dã trong nước và xuyên biên giới. Nhiệm vụ của SAFE là kiểm soát bệnh dịch từ động vật hoang dã cũng là một trong 6 nhiệm vụ chính của Khung đối tác “Một sức khỏe”. Dự án sẽ giúp củng cố hệ thống giám sát, thúc đẩy các hoạt động buôn bán động vật hoang dã có trách nhiệm đồng thời bảo vệ sinh kế, tăng cường an toàn sinh học; đồng thời giúp cải thiện công tác quản lý động vật hoang dã nuôi nhốt theo dự thảo kế hoạch quốc gia.
Thông qua cách tiếp cận "Một sức khỏe", các nỗ lực cũng đang được thực hiện để tăng cường sự hợp tác giữa các lĩnh vực y tế công cộng, thú y và môi trường.
Bà Jenna Dawson-Faber, điều phối viên dự án SAFE của UNODC đánh giá, SAFE được hình thành với mục tiêu rõ ràng là giảm thiểu rủi ro của các đại dịch trong tương lai bằng cách tập trung vào các rủi ro về sức khỏe và tội phạm liên quan đến các cơ sở nuôi động vật hoang dã. Thời gian tới, các quốc gia, tổ chức cần phải cùng hành động và huy động sự tham gia của các bên liên quan để đạt được mục đích này.