Thông tin tại hội nghị, ông Quách Tất Liêm, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình cho biết, Hòa Bình là tỉnh miền núi có nước là tài nguyên, nguồn lực đóng vai trò quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội. Do đó, sự suy thoái về chất lượng nước, gia tăng vùng nước bị ô nhiễm... hiện nay đã và đang trở thành thách thức đối với tiến trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Tình trạng suy giảm tài nguyên nước được dự báo sẽ còn tiếp tục ảnh hưởng trong các năm tiếp theo nếu không được quản lý khai thác, sử dụng hợp lý, đầu tư đúng mức.
Vì vậy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình yêu cầu các Sở, ban ngành, địa phương tổ chức thi hành Luật Tài nguyên nước số 28/2023/QH15 kịp thời, đồng bộ, thống nhất, hiệu lực, hiệu quả để từng bước khôi phục, bảo vệ và sử dụng hợp lý tài nguyên nước trên địa bàn. Theo đó, hội nghị là dịp để tỉnh Hòa Bình trang bị kiến thức cơ bản triển khai, thi hành Luật Tài nguyên nước số 28/2023/QH15.
Quang cảnh hội nghị tập huấn
Phát biểu tại hội nghị, Phó Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước Nguyễn Minh Khuyến cho biết, Luật Tài nguyên nước 2023 đánh dấu bước tiến lớn về tư duy, cách tiếp cận, thay đổi phương thức quản trị tài nguyên nước, chuyển dần từ phương thức quản lý hành chính sang quản lý hành chính kết hợp công cụ kinh tế trong bối cảnh tài nguyên nước Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức.
Việc quản lý tài nguyên nước thông qua 4 nhóm chính sách được thể hiện xuyên suốt trong Luật Tài nguyên nước số 28/2023/QH15 gồm: bảo đảm an ninh nguồn nước; xã hội hóa ngành nước; kinh tế tài nguyên nước; bảo vệ tài nguyên nước, phòng chống tác hại do nước gây ra.
4 nhóm chính sách này có nhiều điểm mới được bổ sung so với Luật Tài nguyên nước số 17/2012/QH13, điển hình là về phục hồi nguồn nước; kế hoạch bảo vệ nước dưới đất; kế hoạch sử dụng nước trên cơ sở kịch bản nguồn nước do Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố; điều chỉnh bỏ vùng cấm 3 và hỗn hợp đã công bố trước đó; đăng ký khai thác nước mặt, nước dưới đất; hành lang bảo vệ tài nguyên nước. Cập nhật kết quả điều tra cơ bản vào hệ thống cơ sở dữ liệu tài nguyên nước quốc gia; quy định cụ thể quy trình kiểm tra tài nguyên nước; quy trình chuyển đổi, di chuyển trạm quan trắc nước dưới đất; danh mục hồ chứa phải có quy chế phối hợp; công trình trọng điểm phải được Chính phủ ban hành danh mục và có bảo vệ theo quy định; điều tra cơ bản về bảo vệ nguồn nước, chất lượng nước, phục hồi nguồn nước đã quy định được sử dụng ngân sách bảo vệ môi trường. Quy định cụ thể hệ thống cơ sở dữ liệu tài nguyên nước theo quy định Nghị quyết Đại hội Đảng XIII về đẩy mạnh công tác chuyển đổi số; an ninh nguồn nước thể chế hóa Kết luận số 36 của Bộ Chính trị về an ninh nguồn nước và an toàn hồ đập; hạch toán tài nguyên nước, chỉ số an ninh nguồn nước, bổ sung nhân tạo nước dưới đất và một số nhiệm vụ khác.
Trong dịp này, các báo cáo viên thuộc Cục Quản lý tài nguyên nước cũng phổ biến trách nghiệm của các cấp, ngành ở địa phương; trách nhiệm của các tổ chức khai thác, sử dụng nước trong việc chấp hành quy định của giấy phép khai thác, quy định pháp luật về tài nguyên nước.
Trong đó, cấp tỉnh có những nhiệm vụ, trách nhiệm ban hành văn bản quản lý theo thẩm quyền; chỉ đạo cơ quan có liên quan sử dụng kinh phí sự nghiệp bảo vệ môi trường cho các nội dung về bảo vệ tài nguyên nước, phục hồi nguồn nước, ô nhiễm nguồn nước thuộc nội dung điều tra cơ bản tài nguyên nước; cập nhật phương án khai thác, sử dụng vào quy hoạch tỉnh theo quy định; công bố chức năng nguồn nước nội tỉnh. Bên cạnh đó, ban hành danh mục hồ ao không được san lấp, lấn chiếm; ban hành danh mục hồ chứa phải có quy chế phối hợp; chỉ đạo lập kế hoạch sử dụng nước phù hợp với kịch bản nguồn nước do Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố; ban hành kế hoạch bảo vệ nước dưới đất; đăng ký khai thác nước mặt; lập hành lang, cắm mốc hành lang bảo vệ nguồn nước. Chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, cơ quan liên quan cung cấp, cập nhật dữ liệu điều tra cơ bản vào cơ sở dữ liệu tài nguyên nước quốc gia; công bố sức chịu tải nguồn nước nội tỉnh; cấp phép khai thác tài nguyên nước; thanh tra, kiểm tra tài nguyên nước…
Tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng nước thực hiện đăng ký khai thác, sử dụng tài nguyên nước có quy mô nhỏ và vừa (khoản 2 Điều 8 Nghị định 54/2024/NĐ-CP). Thực hiện các quy định tại khoản 2 Điều 42 Luật Tài nguyên nước và quy định của giấy phép như sau: bảo vệ tài nguyên nước, bảo vệ nguồn nước do mình trực tiếp khai thác, sử dụng; quan trắc giám sát hoạt động khai thác tài nguyên nước đối với các thông số mực nước, lưu lượng, chất lượng nước; lắp đặt thiết bị, kết nối và truyền thông tin, dữ liệu về Hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu tài nguyên nước quốc gia; thực hiện nghĩa vụ tài chính về tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước; nộp báo cáo hoạt động khai thác nước hàng năm. Đối với công trình là hồ chứa phải tuân thủ quy trình vận hành hồ chứa, liên hồ chứa.
Ngoài ra, các báo cáo viên còn trao đổi, giải đáp một số câu hỏi, vướng mắc của các đại biểu trong quá trình nghiên cứu, triển khai các Luật Tài nguyên nước số 28/2023/QH15 và các nghị định, thông tư hướng dẫn Luật tại địa phương; đặc biệt là những nội dung về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước, những vấn đề trong thực tiễn khi áp dụng triển khai thực hiện hệ thống pháp luật tài nguyên nước tại địa phương.