Tối 30/6, tỉnh Bến Tre tổ chức Lễ kỷ niệm 200 năm Ngày sinh danh nhân Nguyễn Đình Chiểu (1/7/1822 - 1/7/2022); 30 năm Ngày truyền thống văn hóa tỉnh Bến Tre (1/7/1992 - 1/7/2022) tại khu di tích quốc gia đặc biệt Mộ và Khu lưu niệm Nguyễn Đình Chiểu (xã An Đức, huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre).
Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, Nguyễn Đình Chiểu đã vượt qua thử thách, trắc trở của số phận, trở thành một thầy thuốc có y thuật cao, một thầy giáo tâm huyết, một nhà thơ đi đầu trong phong trào chống thực dân có ảnh hưởng không chỉ ở Việt Nam mà cả khu vực và trên thế giới. Ông là tấm gương về tinh thần học tập suốt đời, ngay cả khi rơi vào hoàn cảnh nguy nan vẫn là hiện thân của nhân cách sống trong sáng, bình dị, cao đẹp nhưng đầy khí chất của dân tộc Việt Nam nói chung, người dân Nam Bộ nói riêng.
Là một chí sĩ yêu nước, Nguyễn Đình Chiểu trở thành người mở đầu cho trào lưu văn học chống thực dân giành độc lập dân tộc, với những tác phẩm tiêu biểu như: Lục Vân Tiên, Văn tế Nghĩa sĩ Cần Giuộc, Văn tế nghĩa sĩ trận vong Lục tỉnh… Tác phẩm của ông có tính thời đại, thể hiện sâu sắc và rõ nét lối sống trọng đạo lý và công bằng xã hội, căm ghét áp bức bất công cho nên có tầm ảnh hưởng sâu sắc qua nhiều thế hệ.
Trong sự nghiệp dạy học, thầy Đồ Chiểu đã dành trọn đời chăm lo dạy dỗ, truyền thụ cho thế hệ tương lai những điều căn cốt của văn hóa Việt Nam, về đạo lý truyền thống của dân tộc và nhân cách của một nho sĩ. Nhân cách của nhà giáo Nguyễn Đình Chiểu có ảnh hưởng rất lớn đối với vùng đất Nam Bộ nói chung và mảnh đất Gia Định, Bến Tre nói riêng.
Lâm vào cảnh mù lòa, Nguyễn Đình Chiểu học nghề chẩn bệnh, bốc thuốc để chữa bệnh cứu dân. Nguyễn Đình Chiểu là một lương y am hiểu sâu sắc y lý phương Đông và y lý Việt Nam, kể cả về y thuật và y đức.
Nguyễn Đình Chiểu làm thơ để biểu lộ lòng yêu nước, mỗi bài thơ vũ khí chống giặc; làm thầy đồ để nuôi dưỡng hào khí Đồng Nai, giữ gìn phát huy bản sắc Việt Nam giữa thời loạn ly; làm thuốc vì đạo nhân sinh. Dù mù lòa nhưng ông đã sống trọn một đời con người với nhân cách trọn vẹn, một đời sống có văn hóa, biết tự hào dân tộc, biết liêm sỉ và tự trọng của một người trí thức chân chính, biết trân trọng phẩm giá của con người với đồng bào và giữ đúng tiết tháo của một kẻ sĩ.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại Lễ kỷ niệm 200 năm Ngày sinh danh nhân Nguyễn Đình Chiểu
Chủ tịch nước đánh giá cao Đảng bộ, nhân dân tỉnh Bến Tre khi đã thực hiện nhiều công việc có ý nghĩa sâu sắc nhằm bảo vệ, phát huy giá trị di sản mà Nguyễn Đình Chiểu để lại cho thế hệ hiện tại và mai sau; đồng thời bày tỏ vui mừng trước đổi thay, phát triển vượt bậc về kinh tế xã hội của Bến Tre, quê hương Đồng Khởi anh hùng và cũng là mảnh đất cụ Đồ Chiểu gắn bó gần suốt cuộc đời.
Để tỏ lòng tự hào, tôn vinh những cống hiến to lớn của Nguyễn Đình Chiểu đối với văn hóa Việt Nam và văn hóa nhân loại, cũng như để học hỏi từ di sản của ông những kinh nghiệm và bài học quý báu cho sự phát triển của địa phương và đất nước trong tương lai, Chủ tịch nước đề nghị các Bộ, ban, ngành Trung ương, Đảng bộ và nhân dân tỉnh Bến Tre, các nhà nghiên cứu, các nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu làm sáng tỏ hơn tầm cao tư tưởng, giá trị nghệ thuật của các trước tác của Nguyễn Đình Chiểu, tiếp tục giới thiệu, quảng bá các tác phẩm của ông đến rộng rãi công chúng trong và ngoài nước, phát huy giá trị văn hóa Nguyễn Đình Chiểu trong giai đoạn mới.
Chú trọng ứng dụng thành tựu công nghệ thông tin vào nghiên cứu giảng dạy, quảng bá các tác phẩm của Nguyễn Đình Chiểu, nghiên cứu, sáng tác văn nghệ, văn hóa nghệ thuật của Nguyễn Đình Chiểu; thực hiện số hóa di sản liên quan đến con người và sự nghiệp của Nguyễn Đình Chiểu.
Nhân dịp này, Chủ tịch nước cũng đề nghị Ban Tuyên giáo Trung ương, Tỉnh ủy Bến Tre nghiên cứu các quy chế và ban hành giải thưởng Lục Vân Tiên, tên một tác phẩm nổi tiếng của danh nhân Nguyễn Đình Chiểu.
Đặc biệt, tại buổi lễ, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam Christian Manhart đã trao Nghị quyết vinh danh danh nhân Nguyễn Đình Chiểu của Việt Nam trong danh sách các danh nhân văn hóa và sự kiện lịch sử có tầm vóc quốc tế niên khóa 2022 - 2023.
Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam, Chủ tịch nước trân trọng ghi nhận và cảm ơn UNESCO đã thông qua Nghị quyết và tổ chức tôn vinh danh nhân văn hóa Nguyễn Đình Chiểu. Chủ tịch nước khẳng định, việc UNESCO tôn vinh những giá trị và ý nghĩa nhân văn cao đẹp, trường tồn của tư tưởng, nhân cách Nguyễn Đình Chiểu chính là tôn vinh nét đẹp trong tâm hồn, trí tuệ nhân văn bác ái của người Việt Nam, những giá trị tốt đẹp trong cốt cách con người Việt Nam, văn hóa Việt Nam đang hòa chung dòng chảy văn hóa của nhân loại.