Nhân Ngày Syrah (Shiraz) Thế giới (Syrah World Day) 16/2, Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu BWS, số 9 lô 22B đường Lê Hồng Phong, phường Đông Khê, quận Ngô Quyền, Thành phố Hải Phòng và chuyên gia rượu vang Tô Việt đã tổ chức một số buổi thử nếm tại Hà Nội, Hải Phòng để thưởng thức và đánh giá các sản phẩm rượu vang Australia đến từ 2 nhà sản xuất Kominos Wines (Queensland) và Grandeur Wellington (McLaren Vale), nhất là các chai rượu vang làm từ dòng nho Shiraz. Xin trân trọng gửi đến độc giả Tạp chí Năng lượng Sạch Việt Nam bài viết dưới đây của chuyên gia Tô Việt về dòng nho huyền thoại này.
Chuyên gia Tô Việt cùng các nhà sản xuất Kominos và Grandeur Wellington tại Hải Phòng
“Nhân danh Cha, và Con, và các Thánh thần…”.
Chuyện kể rằng, đã lâu lắm rồi, vào thời Thập tự chinh (thế kỷ X - XIII), có một Hiệp sĩ dòng tu Thánh chiến (Chevalier des Templiers) tên là Stérimberg, khi kết thúc cuộc chiến ở thành Jésusalem, rửa tay gác kiếm và trở về Pháp, ông đã quyết định đi du lịch qua một số quốc gia Trung Á và Trung Đông. Khi đi qua thành phố Shiraz của nước Iran, vô cùng ấn tượng trước những ruộng nho xanh tốt, ông đã dừng ngựa, hỏi xin những nông dân trồng nho ở địa phương vài gốc nho mang về trồng tại quê hương mình, thành phố nhỏ Ampus nằm ven bờ sông Rhône…
Để có thể chăm chút những gốc nho mang từ thành phố Shiraz về, ông đã đào một cái hang nhỏ trên vách núi trông thẳng xuống ruộng nho và ăn ngủ ngay trong cái hang đó. Dân trong vùng gọi ông là Hiệp sĩ - Ẩn sĩ Thánh chiến Stérimberg. Năm này qua năm khác, những ruộng nho của ông già Hiệp sĩ ngày càng phát triển nhưng cái tên Shiraz cũng dần bị quên lãng đi để thay vào đó là tên Syrah cho hợp với thổ ngữ địa phương…
“Nhân danh Cha, và Con, và các Thánh thần…”.
Phải tới những năm gần đây, nhờ sự phát triển của khoa học kỹ thuật, người ta mới chứng minh được rằng nho Syrah thật ra có nguồn gốc tại chính vùng thung lũng sông Rhône do sự lai tạo giữa hai dòng nho Durera (đỏ) và Mondeuse Blanche (trắng), chứ không phải là dòng nho Iran do một Hiệp sĩ Thánh chiến đưa từ thành phố Shiraz về.
Tuy nhiên, huyền thoại này lại có sức mê hoặc đến nỗi hàng thế kỷ sau khi Hiệp sĩ Thánh chiến Stérimberg đã qua đời, khi được người gốc Pháp nhập cư đem trồng ở Australia vào khoảng những năm 1832, dòng nho có nguồn gốc từ thung lũng sông Rhône ấy vẫn được gọi bằng tên nguyên bản là Shiraz.
Các chai vang Kominos và Grandeur Wellington
Hiện nay, trên thế giới, nho Syrah là một trong số sáu dòng nho được trồng nhiều nhất, cùng với các dòng nho Cabernet Sauvignon, Merlot, Pinot Noir (đỏ) và Sauvignon Blanc, Chardonnay (trắng). Diện tích trồng nho Syrah trên thế giới đã tăng từ dưới 10.000 ha trong những năm 1980 tới trên 140.000 ha hiện nay.
Tìm hiểu kỹ hơn, chúng ta thấy rằng nước Pháp đứng đầu về diện tích trồng nho Syrah trên thế giới với 68.600 ha, sau đó là Australia với 39.500 ha, Argentina với 12.000 ha, Nam Phi với 9.800 ha, Mỹ với 6.600 ha...
Một trong những vấn đề cấp bách đặt ra cho nền nông nghiệp trồng nho Australia là khí hậu quá nóng và khô do vậy việc tưới tiêu là không thể tránh khỏi. Tất nhiên, các loại rượu vang chất lượng cao đều tới từ các vùng có khí hậu tương đối mát mẻ như vùng Margaret River ở miền Tây Australia, vùng McLaren Vale, Coonawarra và Adelaide Hils ở miền Nam Australia hay vùng Yarra Valley trong bang Victoria.
Ruộng nho Grandeur Wellington vào mùa thu
Giới thiệu về vùng sản xuất rượu vang McLaren Vale và nhà sản xuât Grandeur Wellington:
Vùng sản xuất rượu vang McLaren Vale nằm cách thành phố Adelaide ở Nam Australia khoảng 35km về phía Đông Nam - và nổi tiếng thế giới về các loại rượu vang mà họ sản xuất, nhất là nho Shiraz và nho Cabernet Sauvignon. Nho lần đầu tiên được trồng ở vùng này vào năm 1838 và một số cây nho hơn 150 năm tuổi vẫn đang được duy trì. Ngày nay, có hơn 500 trang trại trồng nho nhỏ và khoảng 90 nhà sản xuất rượu vang lớn tại McLaren Vale, trong đó có nhà Grandeur Wellington. McLaren Vale có khí hậu Địa Trung Hải với bốn mùa rõ rệt. Khu vực này có những ngày dài ấm áp và những đêm ngắn mát mẻ từ tháng 12 đến tháng 3 hoặc tháng 4, lý tưởng để nho chín tốt. Khu vực này được giới hạn ở phía Nam bởi dãy núi Sellicks Hill và ở phía Tây bởi vùng biển vịnh St Vincent, do đó hiếm khi gặp sương giá hoặc hạn hán do nằm gần biển.
McLaren Vale nổi tiếng với việc sản xuất rượu vang đỏ làm từ nho Shiraz, đây là giống nho quan trọng nhất đối với khu vực, chiếm khoảng 50 - 55% tổng sản lượng thu hoạch. Vào năm 2019, khu vực này có khoảng 7.173 ha nho được trồng, bao gồm 3.800 ha nho Shiraz, 1.288 ha nho Cabernet Sauvignon, 454 ha nho Grenache. Các giống nho khác bao gồm Mourvèdre, Tempranillo, Merlot, Sangiovese, Chardonnay, Viognier, Marsanne, Riesling và Vermentino.
Các chai vang Shiraz của McLaren Vale nói chung và nhà sản xuất Grandeur Wellington nói riêng đều là những chai vang có màu đỏ tím đậm, hương vị trái cây đậm đà, có cấu trúc tốt, vừa phức hợp vừa thanh lịch, có thể để được hàng thập kỷ.
Tất cả rượu vang Shiraz của nhà Grandeur Wellington đều được ủ trong thùng gỗ sồi (80% gỗ sồi Pháp, 20% gỗ sồi Mỹ) trước khi đóng chai và mỗi năm chỉ những mẻ rượu Shiraz ngon nhất mới được ủ trong thùng gỗ sồi Mỹ và Pháp mới với dung tích 225 lít và 500 lít.
Kangaroo - biểu tượng của rượu vang Australia
“Nhân danh Cha, và Con, và các Thánh thần…”.
Với hương vị nho đậm đặc, mạnh mẽ và lắng sâu, các chai vang Shiraz của nhà sản xuất Grandeur Wellington đã chinh phục được ngay cả những thực khách khó tính nhất. Ví dụ như chai Gen 69 - Shiraz, niên vụ 2017 mang về 3 giải thưởng lớn cho nhà Grandeur Wellington: Huy chương vàng - 96 điểm tại London Wine Challenges 2020; Huy chương Bạc Halliday 2021, 90 điểm; 4,5/5 sao - Tạp chí Winestate. Được giới chuyên môn đánh giá là chai rượu vang nồng nàn mùi hương phức hợp của trái cây đen như anh đào đen, mận đen, nho đen, kết hợp với mùi cà phê moca và mùi thảo mộc hoang dã, hòa quyện với mùi gỗ tuyết tùng, mùi va ni và mùi thuốc lá sợi vàng, tạo lên sức lôi cuốn mạnh mẽ, đầy mê hoặc ngay từ những ngụm rượu đầu tiên.
“Nhân danh Cha, và Con, và các Thánh thần…”.
Vào mùa thu, khi con chuột túi với đôi mắt màu nhung đen nhảy từng bước dài qua các luống nho với lá nho đã ngả sang sắc vàng và đỏ, tôi lại nhớ tới sắc thẫm đỏ đặc trưng, vị ngọt dịu nhẹ của mận tươi, của anh đào mọng chín, hương vị nồng nàn, cuốn hút của hoa hồng và hoa violet hòa quyện tinh tế với vị cà phê moca, thoảng hương gỗ sồi Pháp, tất cả đã tạo ra những chai Grandeur Wellington Shiraz đắm say và tinh tế, một món quà của Cha, Con và các Thánh thần!