Trong khuôn khổ Diễn đàn cấp cao thường niên lần thứ ba về công nghiệp 4.0, hội thảo chuyên đề số 4 với chủ đề “Phát triển năng lượng xanh và các năng lượng mới trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” do Ban Kinh tế Trung ương chủ trì tổ chức diễn ra vào ngày 10/11 tại Hà Nội.
Hội thảo được tổ chức nhằm mục đích tạo cơ hội để trao đổi, thảo luận và đề xuất, kiến nghị về những vấn đề phát triển năng lượng, năng lượng xanh và các năng lượng mới trong thời gian tới, gắn với việc triển khai nghiên cứu, xây dựng Đề án “Chủ trương, chính sách công nghiệp hóa, hiện đại hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, trình Hội nghị Trung ương 6 khóa XIII.
Quang cảnh hội thảo
Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho biết: Thực tế cho thấy, trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo đóng vai trò nền tảng. Do đó, việc sớm xây dựng và triển khai Chương trình khoa học và công nghệ trọng điểm cấp quốc gia về nghiên cứu ứng dụng và phát triển công nghệ năng lượng giai đoạn 2021 - 2030 là hết sức cần thiết trong bối cảnh hiện nay. Trong đó, cần chú trọng tới công nghệ năng lượng mới, năng lượng xanh và tái tạo, gắn kết chặt chẽ Chương trình này với kế hoạch xây dựng quy định về lộ trình, phương thức giảm nhẹ phát thải khí nhà kính phù hợp với điều kiện của đất nước và cam kết quốc tế.
Bên cạnh đó, cần quan tâm xây dựng Chiến lược Bảo vệ môi trường quốc gia giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045; trong đó phải có nhiệm vụ giải pháp về phát triển năng lượng xanh, năng lượng mới; chú trọng nghiên cứu, quy hoạch một số trung tâm năng lượng tái tạo tại các vùng và các địa phương có lợi thế và cơ chế ưu đãi để thúc đẩy phát triển các trung tâm năng lượng tái tạo nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương phát huy thế mạnh cạnh tranh để phát triển công nghiệp năng lượng phục vụ cho quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phù hợp với những quan điểm định hướng đề ra trong Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/2/2020 của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Ông Phạm Nguyên Hùng, Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, Bộ Công Thương cho biết: Trong thời gian qua, nhờ có các chính sách kịp thời của Đảng, Chính phủ, thị trường công nghệ năng lượng tái tạo đã đạt được một số kết quả, bước tiến nhất định. Tính đến nay, tổng công suất lắp đặt nguồn năng lượng tái tạo trong hệ thống đã đạt trên 20.000 MW, tương ứng khoảng 27% tổng công suất lắp đặt của hệ thống điện. Kết quả, năm 2020, sản lượng điện phát từ nguồn năng lượng tái tạo đạt xấp xỉ 10 tỷ kWh điện, đã góp phần đáng kể trong việc giảm nguồn điện chạy dầu giá cao, đảm bảo cung ứng điện, đặc biệt vào những thời điểm phụ tải ở miền Bắc lớn. Góp phần thực hiện các cam kết, mục tiêu giảm phát thải của Việt Nam với thế giới.
Công nghệ năng lượng mới nói chung và năng lượng tái tạo nói riêng ngày càng phát triển, chi phí sản xuất từ các nguồn điện công nghệ mới này ngày càng cạnh tranh với nguồn điện truyền thống. Vì vậy, các nguồn năng lượng mới và năng lượng tái tạo đang được đánh giá sẽ giữ vai trò quan trọng trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và trong tương lai. Không chỉ góp phần đảm bảo cung cấp đủ điện cho phát triển đất nước với chi phí hợp lý; chính sách phát triển thu hút đầu tư hợp lý đối với năng lượng mới và năng lượng tái tạo trong cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ thúc đẩy định hướng phát triển công nghệ trong lĩnh vực năng lượng, mang lại hiệu quả cao cho ngành công nghiệp sản xuất thiết bị, dịch vụ, gia tăng việc làm, tăng cường chuỗi cung ứng trong nước và thúc đẩy tham gia vào xu hướng toàn cầu.
Theo ông Hùng, tới đây, nguồn điện sẽ được dịch chuyển theo hướng đa đạng, tập trung khuyến khích phát triển các nguồn năng lượng tái tạo gồm năng lượng mới với cơ cấu hợp lý. Cụ thể: gia tăng tỷ lệ điện năng sản xuất từ nguồn năng lượng tái tạo lên khoảng 11,9 - 13,4% vào năm 2030; khoảng 26,5 - 28,4% vào năm 2045; phát triển nguồn điện khí sử dụng khí hóa lỏng; nghiên cứu và phát triển các công nghệ mới như tích năng, năng lượng gió ngoài khơi, năng lượng hydrogen, năng lượng từ rác thải và phụ phẩm nông nghiệp.
“Việc chuyển dịch nguồn năng lượng truyền thống sang các dạng năng lượng mới và năng lượng tái tạo để phát triển bền vững là một lộ trình nhiều khó khăn, thách thức đối với Việt Nam, cần có sự hỗ trợ cả về công nghệ và tài chính của các quốc gia, tổ chức trên thế giới”, ông Hùng nhấn mạnh.
Chuyển dịch từ nguồn năng lượng truyền thống sang các dạng năng lượng mới và năng lượng tái tạo để phát triển bền vững
Tại hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học đến từ Đại sứ quán Đan Mạch tại Việt Nam, Hội đồng Năng lượng gió toàn cầu, Ngân hàng Thế giới, UNDP tại Việt Nam... đã trình bày các tham luận theo hình thức trực tuyến và trực tiếp. Các tham luận tập trung phân tích, trình bày những vấn đề về phát triển năng lượng nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh, bền vững; cơ hội, thách thức, kinh nghiệm trong phát triển năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió ngoài khơi của các quốc gia trên thế giới và những khuyến nghị chính sách cho Việt Nam.
Các diễn giả cũng trình bày về xu hướng phát triển năng lượng mới, năng lượng xanh gắn với những thành tựu về công nghệ; những giải pháp cuối vòng đời cho hệ thống điện gió, điện mặt trời tại Việt Nam.
Bên cạnh các báo cáo chính, hội thảo còn có phiên trao đổi, thảo luận để các chuyên gia, nhà khoa học, diễn giả và đại biểu tham dự đóng góp thêm những ý kiến từ thực tiễn cũng như nghiên cứu khoa học; trao đổi kinh nghiệm, làm rõ thêm một số nội dung liên quan đến những thách thức lớn, cơ hội lớn cho phát triển năng lượng xanh tại Việt Nam, đề xuất những giải pháp thực tế, hiệu quả.
Khó khăn, vướng mắc trong quá trình phát triển các loại hình năng lượng xanh, năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời, điện sinh khối; khả năng thu hút đầu tư, phát triển các loại hình năng lượng xanh ở Việt Nam; trao đổi về cơ chế chính sách đặc thù để phát triển các dự án điện gió ngoài khơi quy mô lớn… cũng là những vấn đề nóng được thảo luận trong khuôn khổ hội thảo. Từ đó, các đại biểu đề xuất, kiến nghị những phương hướng, nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm, hiệu quả cho phát triển năng lượng xanh, năng lượng mới trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045…