Luật gồm 10 Chương, 86 Điều, được ban hành với kỳ vọng góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước về tài nguyên nước, đảm bảo an ninh tài nguyên nước quốc gia.
Tại buổi làm việc, thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình bày Báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết, tiếp thu nhiều ý kiến đóng góp của đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) đã được rà soát, bổ sung, chỉnh lý quy định về ưu tiên đầu tư tìm kiếm, thăm dò, khai thác nguồn nước, tích trữ nước; có chính sách ưu đãi đối với các dự án đầu tư khai thác nước cho sinh hoạt, sản xuất cho người dân các vùng khan hiếm nước ngọt, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo; khuyến khích thực hiện hoạt động tích trữ nước. Dự thảo Luật quy định về ứng dụng và phát triển công nghệ trong tích trữ nước; ưu tiên đầu tư, xây dựng các công trình tích trữ nước kết hợp bổ sung nhân tạo nước dưới đất tại hải đảo, vùng khan hiếm nước; khuyến khích tổ chức, cá nhân nghiên cứu giải pháp và thực hiện việc bổ sung nhân tạo nước dưới đất, đồng thời giao Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định cụ thể việc bổ sung nhân tạo nước dưới đất.
94,74% tổng số đại biểu tán thành Luật Tài nguyên nước (sửa đổi)
Về sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả (Mục 4, Chương IV), Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho biết, có ý kiến đề nghị cần xác định tỷ lệ nước phải tuần hoàn, tái sử dụng cho từng dự án cụ thể để tăng cường trách nhiệm của chủ dự án khi lựa chọn áp dụng công nghệ tiên tiến vào sản xuất và xử lý nước thải.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, để phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, Điều 59 dự thảo Luật đã quy định sử dụng nước tuần hoàn, tái sử dụng nước theo 3 cấp độ: khuyến khích các dự án khai thác, sử dụng nước có giải pháp sử dụng nước tuần hoàn, tái sử dụng nước; có kế hoạch, lộ trình quy định các loại dự án phải có phương án sử dụng nước tuần hoàn, tái sử dụng nước đối với khu vực thường xuyên xảy ra hạn hán, thiếu nước, từ đó có hình thức ưu đãi tương ứng theo quy định của pháp luật; bắt buộc áp dụng sử dụng nước tuần hoàn, tái sử dụng nước thải đối với các dự án đầu tư sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có khai thác, sử dụng nước và xả nước thải tại khu vực có nguồn nước không còn khả năng chịu tải.
Khoản 4 Điều 59 dự thảo Luật nêu rõ, UBND cấp tỉnh các trách nhiệm xây dựng kế hoạch, lộ trình quy định các loại dự án tái sử dụng nước đối với khu vực thường xuyên xảy ra hạn hán, thiếu nước, có các hình thức ưu đãi theo quy định của pháp luật. UBND cấp tỉnh xem xét, quyết định tỷ lệ nước phải tuần hoàn, tái sử dụng đối với từng dự án.
Bên cạnh đó, Điều 69 của Luật quy định về tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước gồm: quy định trường hợp phải nộp tiền; trường hợp miễn, giảm tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước. Theo đó, việc khai thác sử dụng nước cho mục đích nông nghiệp (quy mô lớn) thuộc diện cấp phép phải nộp tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước để bảo đảm công bằng, hợp lý với các ngành kinh tế khai thác, sử dụng nước. Lưu ý, thời điểm cấp quyền khai thác tài nguyên nước với đối tượng này sẽ thu cùng thời điểm thu tiền sử dụng sản phẩm dịch vụ thủy lợi khi Nhà nước không thực hiện chính sách hỗ trợ tiền sử dụng sản phẩm, dịch vụ công ích thủy lợi theo quy định của pháp luật về thủy lợi và pháp luật về giá.
Đối với sản xuất nông nghiệp quy mô vừa và nhỏ, không thuộc đối tượng cấp phép, dự thảo Luật quy định không phải nộp tiền cấp quyền khai thác sử dụng nước cho sản xuất nông nghiệp, bao gồm cả người nông dân trực tiếp khai thác nguồn nước mặt cho nông nghiệp; quy định giảm tiền cấp quyền đối với trường hợp “Khai thác nước cho sản xuất nông nghiệp trong thời gian xảy ra hạn hán, thiếu nước, xâm mặn” và thể hiện rõ chính sách thu tiền cấp quyền đối với hoạt động sản xuất nông nghiệp như Chính phủ đã trình Quốc hội.