Đề án nhằm trao đổi, chia sẻ thông tin về nhiều tồn tại trong việc điều phối và quản lý tổng hợp lưu vực sông; quan điểm, cách tiếp cận trong việc thành lập tổ chức lưu vực sông và các điểm mới trong Luật Tài nguyên nước; nhu cầu, lộ trình cho việc thành lập tổ chức lưu vực sông và các cơ sở kỹ thuật (công cụ hỗ trợ ra quyết định), cơ sở thể chế, cơ chế giữa các bên liên quan cùng các nội dung cần hỗ trợ, nghiên cứu tiếp theo hỗ trợ cho lộ trình này.
Phát biểu tại cuộc họp, ông Châu Trần Vĩnh, Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước cho biết, định hướng chung cho lộ trình thành lập thí điểm tổ chức lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn là xây dựng cơ sở đảm bảo hài hòa các mục tiêu sử dụng tổng hợp nguồn nước, ngoài đảm bảo an ninh năng lượng, hiệu quả phát điện còn phải đảm bảo nhu cầu sử dụng nước ở hạ du và hạn chế các tác động không mong muốn gây ra sự phân bổ dòng trầm tích không đều từ thượng lưu đến hạ du, làm giảm khối lượng vận chuyển trầm tích cho vùng cửa sông và các đường bờ lân cận, giảm nguồn cung cấp cát cho bờ biển.
Theo ông Lê Trí Thanh, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam, ngoài việc duy trì thể chế liên tỉnh - thành phố để hợp tác, điều phối các hoạt động liên quan tới quản lý tổng hợp tài nguyên nước, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn và vùng bờ Quảng Nam - Đà Nẵng, hai địa phương cần cùng nhau nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ để đề xuất các giải pháp quản lý tổng hợp tài nguyên nước, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu: giảm thiểu tác động của hoạt động phát triển kinh tế - xã hội trên lưu vực đến tài nguyên nước trong bối cảnh biến đổi khí hậu; vận hành các công trình điều tiết, sử dụng nước quy mô lớn hợp lý, hài hòa, đa mục tiêu, chú trọng các công trình thủy điện trên lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn…
Quang cảnh cuộc họp
Ông Ngô Mạnh Hà, Phó Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước chia sẻ, thời gian qua, trước yêu cầu cấp thiết của thực tế, tỉnh Quảng Nam và Đà Nẵng đã ký kết thỏa thuận, thành lập một tổ chức lưu vực sông thử nghiệm với tên gọi “Ban điều phối lưu vực sông Vu Gia - Thu Bồn và vùng bờ Quảng Nam Đà Nẵng”. Cơ quan nhằm tăng cường phối hợp giữa các ban, ngành của hai địa phương và các bên liên quan trong việc quản lý tổng hợp lưu vực sông.
Trong khuôn khổ cuộc họp, các chuyên gia quốc tế, nhà quản lý ở 2 địa phương và các chủ công trình khai thác nước lớn, quan trọng ở 2 địa phương cũng chia sẻ về những khó khăn, vướng mắc và đề xuất giải pháp liên quan đến vấn đề thể chế, kỹ thuật, nguồn lực, kinh phí hoạt động của tổ chức lưu vực sông.
Ông Hervé Conan, Giám đốc AFD Việt Nam bày tỏ mong muốn tiếp tục hỗ trợ về kỹ thuật và tài chính để thúc đẩy triển khai dự án thí điểm tổ chức lưu vực sông tại Việt Nam. Tháng 12/2023, Chính phủ Việt Nam ký quyết định phê duyệt cho tỉnh Quảng Nam thực hiện dự án “Chống xói lở và bảo vệ bền vững bờ biển Hội An”. Dự án hướng đến phục hồi vùng bờ biển, quản lý tổng hợp đới bờ - lưu vực sông với kế hoạch hành động cụ thể, nhằm thúc đẩy xây dựng cơ chế quản lý thực hiện các chiến lược và kế hoạch này có sự tham gia của các bên liên quan, đặc biệt là khối tư nhân, hướng đến cơ chế quản lý tổng hợp toàn diện từ đầu nguồn tới bờ biển.
Ông Patrick Laigneau, chuyên gia tài nguyên nước của Pháp đề xuất 3 phương án tổ chức lưu vực sông tại Việt Nam. Trong đó, phương án 1 là thành lập Ủy ban An ninh nước ở cấp khu vực và cấp huyện, chịu trách nhiệm đảm bảo an ninh nước, góp phần cải thiện bền vững các hoạt động sản xuất và mức sống; thu phí sử dụng nước. Phương án 2 là thành lập hệ thống tổ chức lưu vực sông ở cấp huyện phù hợp với sự phân chia về hành chính chịu trách nhiệm điều phối và lồng ghép việc sử dụng nước từ các thành phần kinh tế khác nhau. Phương án ba 3 thành lập hệ thống tổ chức lưu vực sông tại các lưu vực sông phù hợp với sự phân chia về địa lý, chịu trách nhiệm điều phối, lồng ghép việc sử dụng nước của các thành phần kinh tế.