Tại hội thảo quốc tế Già hóa năng động, sáng tạo và ứng dụng công nghệ trong chăm sóc người cao tuổi ASEAN diễn ra mới đây, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên nhận định, già hóa dân số là một hiện tượng toàn cầu. Mỗi quốc gia đều đang chứng kiến sự tăng trưởng về cả quy mô và tỷ lệ người cao tuổi trong cơ cấu dân số. ASEAN hiện có hơn 45 triệu người từ 65 tuổi trở lên, chiếm 7% tổng dân số năm 2019. Dự báo số người cao tuổi sẽ tăng lên 132 triệu người, chiếm 16,7% tổng dân số ASEAN vào năm 2050.
Năm 2011, Việt Nam chính thức bước vào giai đoạn già dân số với hơn 7,4 triệu người trên 65 tuổi, chiếm 7,7% tổng dân số, dự báo đến năm 2050 sẽ tăng lên 22,3 triệu (tỷ lệ 20,4% dân số).
Thứ trưởng đánh giá, Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa nhanh trên thế giới. Tình trạng dân số già đã, đang và sẽ ảnh hưởng đến lực lượng lao động, tạo gánh nặng an sinh xã hội và chăm sóc y tế...
Tốc độ già hóa dân số tăng nhanh ở Việt Nam
Ông Nguyễn Doãn Tú, Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số, Bộ Y tế cho biết, Việt Nam đã chủ động thích ứng với già hóa dân số, tăng cường cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi.
Theo thống kê của Tổng cục Dân số, đặc điểm dân số già ở Việt Nam là nữ cao tuổi nhiều hơn nam, tình trạng người già sống một mình gia tăng. Cụ thể, xu hướng quy mô gia đình Việt Nam đang chuyển dần từ gia đình truyền thống (tam đại đồng đường) sang gia đình hạt nhân (vợ chồng và con cái). Nhiều người già phải sống một mình.
Bên cạnh đó, sức khỏe người cao tuổi Việt Nam chưa được đảm bảo tốt nhất. Theo đó, tuổi thọ trung bình của người Việt cao (73 tuổi) nhưng số năm sống khỏe mạnh chỉ khoảng 64 tuổi. 96% người mang gánh nặng bệnh tật kép, chủ yếu là bệnh mạn tính không lây truyền. Trung bình một người cao tuổi Việt Nam mắc 3 bệnh, trong khi hệ thống chăm sóc sức khỏe chưa đáp ứng được nhu cầu.
Để giải quyết vấn đề sức khỏe cho dân số già, các quốc gia thành viên ASEAN đã ký kết Hiệp định thành lập Trung tâm Già hóa năng động và sáng tạo ASEAN (ACAI) từ năm 2020 như một sự chủ động thích ứng với già hóa dân số, hỗ trợ các quốc gia thành viên hoạch định, thực thi chính sách về già hóa năng động và sáng tạo.
Mặt khác, tại hội thảo, các chuyên gia đều cho rằng, Việt Nam cần có chiến lược sức khỏe và đảm bảo già hóa khỏe mạnh trong suốt vòng đời, trong đó nhấn mạnh chăm sóc sức khỏe ban đầu, chăm sóc phòng ngừa; chăm sóc xã hội; phát triển nguồn nhân lực và lao động hợp lý, đầy đủ và được đào tạo để đáp ứng nhu cầu chăm sóc đa dạng của người cao tuổi.
Trước những yêu cầu, đề xuất cấp thiết được đưa ra, Tổng cục Dân số cho biết đã trình Đề cương Luật Dân số, trong đó có biện pháp thích ứng với già hóa dân số, dân số già cho Bộ Y tế và hiện đang được xem xét.