Hướng dẫn mới này sẽ thay thế Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị Covid-19 do chủng virus corona mới (SARS-CoV-2) ban hành kèm theo Quyết định số 2008/QĐ-BYT ngày 26/4/2021 của Bộ trưởng Bộ Y tế.
Hướng dẫn mới có các nội dung đại cương, chẩn đoán, triệu chứng, phân loại mức độ lâm sàng, chẩn đoán phân biệt, xét nghiệm chẩn đoán, các biện pháp dự phòng lây nhiễm tức thì, điều trị như hướng dẫn ban hành theo Quyết định số 2008/QĐ-BYT.
Xét nghiệm chẩn đoán SARS-CoV-2
Quyết định nêu rõ, dự phòng lây nhiễm là bước quan trọng trong chẩn đoán và điều trị người bệnh mắc SARS-CoV-2 do vậy cần được thực hiện ngay khi người bệnh tới nơi tiếp đón ở các cơ sở y tế.
Các biện pháp dự phòng chuẩn phải được áp dụng ở tất cả các khu vực trong cơ sở y tế. Các biện pháp dự phòng sẽ được chia thành 3 nhóm áp dụng chính bao gồm: áp dụng biện pháp dự phòng lây qua giọt bắn; biện pháp dự phòng lây qua đường không khí; biện pháp dự phòng tiếp xúc.
Trường hợp có ca dương tính, cần triển khai các bước điều tra bao vây dập dịch trong cộng đồng. Khi phát hiện có ca dương tính với SARS-CoV-2 trong cộng đồng như tại khu dân cư, khu công nghiệp, chợ, trường học… việc đầu tiên cần làm là đưa F0 đến chỗ cách ly tạm thời ngay tại nơi phát hiện. Tiến hành lấy mẫu xét nghiệm RT-PCR, liên hệ để chuyển F0 đến bệnh viện điều trị và điều tra thông tin dịch tễ.
Việc điều tra cần thực hiện theo nguyên tắc nơi nào phát hiện ca F0, nơi đó chịu trách nhiệm điều tra với 4 nội dung: nơi ở, nơi làm việc, nơi tiếp xúc khác (siêu thị, quán ăn…) và danh sách những người đã tiếp xúc trực tiếp (F1 gần).
Sau khi hoàn thành điều tra, thông tin F0 phải được gửi ngay cho Trung tâm kiểm soát bệnh tật để thông báo cho các nơi liên quan tiến hành khoanh vùng, truy vết. Các trung tâm y tế sau khi tiếp nhận thông tin cần khẩn trương khoanh vùng tiếp xúc của F0 để tiến hành phong tỏa.
Thành lập tổ quản lý, làm cầu nối với bên ngoài và hỗ trợ dân cư bên trong khu phong tỏa, đảm bảo trang bị đầy đủ phương tiện phòng hộ chống lây nhiễm. Triển khai thực hiện xét nghiệm bằng test nhanh kháng nguyên cho tất cả người trong khu phong tỏa theo nguyên tắc từ khu vực có nguy cơ đến khu vực nguy cơ cao và cuối cùng là khu vực nguy cơ rất cao.
Đối với người có kết quả dương tính, đưa ngay người bệnh đến khu cách ly tạm thời để làm sạch cơ bản khu phong tỏa và thực hiện các bước tương tự như đối với F0.
Đối với F1 có kết quả âm tính thì lấy mẫu RT-PCR (mẫu gộp) và đưa đi cách ly tập trung hoặc cách ly tại nhà nếu đáp ứng đủ điều kiện cách ly theo quy định. Những người có kết quả âm tính còn lại thì lấy mẫu RT-PCR (mẫu gộp) và cách ly tại nhà.
Để hạn chế lây nhiễm tại khu phong tỏa, cần bảo đảm cách ly nhà với nhà, người dân tuyệt đối không được ra khỏi nhà; bố trí một bàn trước cửa nhà để nhận thực phẩm, vật dụng thiết yếu và đặt rác thải trước cửa nhà để được thu gom theo thời gian quy định.
Tùy vào vị trí địa dư, yếu tố dịch tễ và nguy cơ lây truyền, các trung tâm y tế có thể triển khai tầm soát diện rộng bên ngoài khu phong tỏa bằng phương pháp RT-PCR (mẫu gộp). Ngoài ra, để tránh bỏ sót các trường hợp tiếp xúc tại khu phong tỏa, trung tâm y tế cần tiếp tục điều tra F0 để bổ sung những thông tin còn thiếu; thực hiện xét nghiệm định kỳ tại khu phong tỏa để xác định lại mức độ nguy cơ tiếp xúc với F0 và thực hiện xử lý theo quy định. Thông qua đó xét duyệt giải tỏa sớm từng phần, tiến đến giải tỏa toàn bộ khu phong tỏa ngay khi có đủ thông tin.
Phong tỏa ngay lập tức khu vực có người dương tính với SARS-CoV-2
Tiêu chuẩn xuất viện đối với người bệnh cũng là một phần thay đổi mới được hướng dẫn trong mục chẩn đoán và điều trị SARS-CoV-2 tại Quyết định. Cụ thể, người bệnh được xuất viện vào ngày thứ 10 kể từ thời điểm xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 khi đạt các tiêu chuẩn sau: không có triệu chứng lâm sàng trong vòng 10 ngày kể từ thời điểm xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2; tối thiểu lấy hai mẫu bệnh phẩm liên tiếp (cách nhau tối thiểu 24 giờ) có kết quả xét nghiệm bằng phương pháp Real-time RT-PCR âm tính với SARS-CoV-2 hoặc nồng độ virus thấp (Ct > 30); thời gian từ khi lấy mẫu bệnh phẩm cuối cùng tới khi ra viện không quá 24 giờ.
Người bệnh xuất viện vào ngày thứ 14 kể từ thời điểm xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 khi đạt các tiêu chuẩn sau: có triệu chứng lâm sàng trong 10 ngày kể từ thời điểm xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2; tối thiểu lấy hai mẫu bệnh phẩm liên tiếp (cách nhau tối thiểu 24 giờ) có kết quả xét nghiệm bằng phương pháp Real-time RT-PCR âm tính với SARS-CoV-2 hoặc nồng độ virus thấp (Ct > 30); thời gian từ khi lấy mẫu bệnh phẩm cuối cùng tới khi ra viện không quá 24 giờ.
Người bệnh xuất viện sau ngày thứ 14 kể từ thời điểm xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 (ngày ra viện được xác định là sau 3 ngày kể từ ngày không còn triệu chứng lâm sàng và bảo đảm tiêu chuẩn về kết quả xét nghiệm); có triệu chứng lâm sàng sau 10 ngày kể từ thời điểm xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2; tối thiểu lấy hai mẫu bệnh phẩm liên tiếp (cách nhau tối thiểu 24 giờ) có kết quả xét nghiệm bằng phương pháp Real-time RT-PCR âm tính với SARS-CoV-2 hoặc nồng độ virus thấp (Ct > 30); thời gian từ khi lấy mẫu bệnh phẩm cuối cùng tới khi ra viện không quá 24 giờ.
Sau khi ra viện, người bệnh cần tiếp tục được cách ly phù hợp tại nhà dưới sự giám sát của y tế cơ sở và Trung tâm Kiểm soát bệnh tật địa phương thêm 14 ngày và theo dõi thân nhiệt tại nhà 2 lần/ngày, nếu thân nhiệt cao hơn 38°C ở hai lần đo liên tiếp hoặc có bất kỳ dấu hiệu lâm sàng bất thường nào thì cần đến ngay cơ sở y tế để thăm khám và xử trí kịp thời.