Báo cáo của UNEP được đưa ra nhằm giải quyết sự suy giảm của môi trường tự nhiên và sự gia tăng của AMR, tập trung vào việc giải quyết các nguồn ô nhiễm chính từ tình trạng vệ sinh kém, cũng như vấn đề xử lý nước thải và chất thải của cộng đồng và đô thị còn hạn chế.
Theo báo cáo, tình trạng AMR phụ thuộc nhiều vào các yếu tố môi trường, xảy ra khi vi khuẩn, vi rút, nấm và ký sinh trùng thay đổi theo thời gian và không còn phản ứng với thuốc. Theo đó, báo cáo kêu gọi tăng cường hành động để giảm sự xuất hiện, lây truyền và lây lan của “siêu vi khuẩn” đã biết và các trường hợp khác của AMR, đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe con người, động vật và thực vật.
Giải quyết các nguồn ô nhiễm môi trường để giảm tình trạng AMR
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết, AMR là 1 trong 10 mối đe dọa sức khỏe cộng đồng toàn cầu mà nhân loại phải đối mặt. Năm 2019, ước tính có khoảng 1,27 triệu ca tử vong trên toàn cầu do nhiễm trùng kháng thuốc. Nhìn chung, gần 5 triệu ca tử vong có liên quan đến AMR do vi khuẩn. Dự báo sẽ có thêm khoảng 10 triệu ca tử vong trực tiếp hàng năm vào năm 2050, tương đương với số ca tử vong do ung thư trên toàn cầu vào năm 2020.
Đáng chú ý, AMR cũng ảnh hưởng đến nền kinh tế và được dự báo sẽ làm giảm tổng sản phẩm quốc nội (GDP) ít nhất 3,4 nghìn tỷ USD hàng năm vào cuối thập kỷ này, gián tiếp đẩy khoảng 24 triệu người vào cảnh nghèo đói cùng cực.
Trong khi đó, hiện đang là thời điểm của bộ ba cuộc khủng hoảng hành tinh: biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và suy giảm đa dạng sinh học. Các tác nhân này ảnh hưởng trực tiếp đến lĩnh vực dược phẩm, nông nghiệp và chăm sóc sức khỏe, gián tiếp làm trầm trọng thêm sự phát triển và lan truyền AMR trong môi trường, cùng với các chất gây ô nhiễm từ hệ thống vệ sinh, nước thải và chất thải đô thị kém.
Bà Inger Andersen, Giám đốc Điều hành UNEP cho rằng, ô nhiễm không khí, đất và đường thủy cản trở quyền của con người trong việc tiếp cận môi trường trong sạch và lành mạnh. Chính những nguyên nhân gây ra suy thoái môi trường đang làm trầm trọng thêm vấn đề kháng kháng sinh, kéo theo tình trạng kháng vi khuẩn có thể phá hủy hệ thống thực phẩm và sức khỏe của con người.
Vì vậy, để giải quyết tình trạng AMR, cần sự chung tay của đa ngành, trước mắt là phải cùng thống nhất quan điểm: sức khỏe của con người, động vật, thực vật và môi trường có mối liên hệ chặt chẽ và phụ thuộc vào nhau. Điều này phù hợp với cách tiếp cận “Một sức khỏe” do UNEP, WHO, Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) và Tổ chức Thú y thế giới (WOAH) xây dựng.
Thông qua báo cáo, UNEP khuyến nghị, cần tạo ra các khung quản trị, lập kế hoạch, quy định và pháp lý mạnh mẽ ở cấp quốc gia, đồng thời tăng cường nỗ lực toàn cầu để cải thiện quản lý nước tổng hợp. Thiết lập các tiêu chuẩn quốc tế về yếu tố cấu thành chỉ số vi sinh tốt về AMR từ các mẫu môi trường và tìm kiếm các lựa chọn để chuyển hướng đầu tư, trong đó có việc đảm bảo tài trợ bền vững.