Công tác khí tượng thủy văn là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên, có tính đặc thù, liên vùng, liên ngành, xuyên biên giới; thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn là đầu vào quan trọng của các ngành, lĩnh vực kinh tế - xã hội, phục vụ đời sống hàng ngày của người dân và góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia.
Ngành khí tượng thủy văn có trách nhiệm cung cấp thông tin, dữ liệu phục vụ xây dựng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển của các ngành, địa phương, phòng chống thiên tai, bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia; khuyến khích, mở rộng xã hội hóa, tạo mọi điều kiện thuận lợi thu hút tổ chức, cá nhân tham gia các hoạt động khí tượng thủy văn.
Theo đó, đến năm 2030, Chiến lược phát triển ngành khí tượng thủy văn đề ra mục tiêu phát triển ngành đạt trình độ khoa học công nghệ tiên tiến của khu vực châu Á; đủ năng lực cung cấp thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn đầy đủ, tin cậy, kịp thời đáp ứng các yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, phòng chống thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo đảm quốc phòng, an ninh quốc gia; hình thành và phát triển được thị trường dịch vụ, công nghệ khí tượng thủy văn phục vụ đa mục tiêu, đa lĩnh vực.
Cụ thể, Chiến lược đặt ra các mục tiêu cụ thể liên quan đến các lĩnh vực cần thực hiện từ nay đến 2030 như: quan trắc khí tượng thủy văn; thông tin, dữ liệu, truyền tin và chuyển đổi số khí tượng thủy văn; dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn; phát triển thị trường dịch vụ, công nghệ khí tượng thủy văn; truyền thông khí tượng thủy văn.
Phát triển công tác khí tượng thủy văn đến năm 2030, tầm nhìn 2045
Đến năm 2045, Chiến lược sẽ phát triển ngành khí tượng thủy văn Việt Nam có trình độ, năng lực tương đương các nước phát triển trên thế giới.
Để đạt được các mục tiêu trên, Quyết định 1970/QĐ-TTg đã nêu rõ nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu cho Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, các Bộ, ngành khác có liên quan và UBND cấp tỉnh. Các nhiệm vụ bao gồm: hoàn thiện hệ thống thể chế, chính sách, tăng cường quản lý nhà nước về khí tượng thủy văn.
Trong đó, cần chú trọng rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy định pháp luật về khí tượng thủy văn; đánh giá tác động đến các điều kiện khí tượng thủy văn của công trình thuộc các ngành, lĩnh vực; nghiên cứu hoàn thiện cơ chế, chính sách đẩy mạnh xã hội hóa, huy động nguồn lực từ doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tham gia sản xuất phương tiện đo, thiết bị và cung cấp công nghệ, dịch vụ hoạt động khí tượng thủy văn; tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về khí tượng thủy văn; tăng năng lực quản lý, quan trắc, giám sát và dự báo nguồn nước, tài nguyên khí hậu, biến đổi khí hậu; phát triển hệ thống giám sát, quản lý và đánh giá hoạt động quan trắc, dự báo khí tượng thủy văn theo hướng tự động hóa…
Bên cạnh đó, cần hiện đại hóa hệ thống quan trắc, thông tin, nâng cao năng lực công nghệ dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn. Gồm: phát triển, hiện đại hóa hệ thống trạm khí tượng thủy văn, công nghệ dự báo khí tượng thủy văn; công tác thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn.
Đẩy mạnh xã hội hóa, thương mại hóa, xây dựng và hình thành thị trường dịch vụ, công nghệ khí tượng thủy văn. Phát triển nguồn nhân lực, ứng dụng khoa học công nghệ và tăng cường hợp tác quốc tế khí tượng thủy văn. Truyền thông, nâng cao nhận thức cộng đồng.
Từ Chiến lược phát triển ngành khí tượng thủy văn, một số dự án, đề án, chương trình có ý nghĩa quan trọng sẽ được triển khai trong thời gian tới như: Quy hoạch mạng lưới trạm khí tượng thủy văn quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Chương trình xây dựng, hoàn thiện hệ thống hỗ trợ dự báo, cảnh báo thiên tai khí tượng thủy văn và tổng điều tra, khảo sát, đánh giá tác động của thiên tai trên phạm vi toàn quốc; Đề án tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị cho mạng lưới quan trắc, dự báo, cảnh báo và thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn giai đoạn 2023 - 2030; Đề án tổng thể ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hoạt động khí tượng thủy văn của Bộ, ngành, địa phương giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030…